Onze grootmoeders zweren bij hun gietijzeren kookgerei - en terecht. Wij vinden dat pannenkoeken uit een gietijzeren pan hemels smaken. Met het juiste onderhoud gaan gietijzeren pannen, braadpannen en woks generaties lang mee. Een knelpunt hierbij is hoe je een gietijzeren pan schoonmaakt zodat deze zijn anti-aanbak eigenschappen behoudt (en je pannenkoeken smaken net zo lekker als die van oma).
Voedsel dat zuur bevat, kan ook de vette beschermlaag op je gietijzeren pan aantasten. Deze kun je dus beter na het koken niet lang in de pan laten liggen, maar er snel uithalen.
Waarom gietijzer verzorging nodig heeft tegen roest
Gietijzer is puur ijzer dat in vorm is gegoten. Omdat het roest in contact met water en lucht, moet het worden behandeld met een ingebrand vetlaagje, dat dan als beschermende laag fungeert. Deze vetlaag zorgt er ook voor dat etenswaren niet aan de pan blijven plakken. De meeste gietijzeren pannen en potten worden nu door de fabrikant gebrandmerkt voordat ze worden verkocht, zodat je ze thuis alleen maar afhankelijk van het materiaal hoeft schoon te maken en te verzorgen. Het is heel eenvoudig - hier laten we u zien hoe.
Gietijzeren pannen en potten schoonmaken - zo werkt het
Let er bij het reinigen van gietijzer op dat u de beschermende vetlaag niet verwijdert. Dat betekent dat je er geen vetoplossende reinigingsmiddelen op mag gebruiken, zoals afwasmiddel en andere chemische reinigingsmiddelen. De vaatwasser zou ook de patina beschadigen. Giet gietijzer daarom alleen met de hand schoon. Lees over andere pannen die niet in de vaatwasser horen. Ga als volgt te werk om gietijzer te reinigen:
Meestal is het voldoende als u de pan of steelpan na gebruik afveegt met een stukje keukenpapier. Dit kan het beste direct als de pan nog een beetje warm is maar niet meer heet.
Indien nodig kunt u de pan ook afspoelen met warm water. Je kunt het een paar minuten laten weken, maar laat de pan niet te lang in het water staan.
Droog vervolgens het gehele oppervlak goed af.
Hardnekkig vuil van gietijzer kun je verwijderen door een pasta van grof zout en olie te mengen en daarmee over de pan te wrijven.
Vet de pan tot slot in met een beetje neutrale frituurolie. Geraffineerde oliën met een hoog vuurpunt, zoals koolzaad, soja- of arachideolie, zijn hiervoor het meest geschikt. Vroeger werden hier trouwens spekschillen voor gebruikt.
Roest verwijderen uit gietijzer
Als je gietijzeren kookgerei lange tijd in contact is geweest met water en lucht, zul je er waarschijnlijk roest op aantreffen. Maak je geen zorgen - dat betekent wat werk, maar meestal kunnen de gerechten nog worden bewaard. Gebruik staalwol of een koperen borstel en water om de roest te verwijderen. Hiermee schrob je totdat de roest is verwijderd. Tot slot was je de pan (uitzonderlijk) af met afwasmiddel, zoals dat van zeven generaties. Nu moet je zeker de vetlaag weer opbouwen, wat betekent dat je in de gietijzeren pan moet branden. Meer hierover in de volgende sectie. Hoe u een gietijzeren grill schoonmaakt en roest verwijdert, leest u hier.
Branden in gietijzer
Een manier om in een gietijzeren braadpan te branden, is door de binnenkant met olie in te smeren en vervolgens 2 tot 3 uur op laag vuur te laten braden. Wrijf de pan af en toe in met olie. Laat het natuurlijk nooit onbeheerd achter. Je kunt het proces ook in de oven doen. Het voordeel is dat er minder rook ontstaat. Wrijf hiervoor de braadslede in met een beetje olie en plaats deze ondersteboven op een ovenrek in de oven. Het is het beste om wat aluminiumfolie op de bodem van de oven te leggen om daar de olie op te vangen. Bak de braadpan vervolgens 1 tot 2 uur op 200 graden.
